Błyskawice dla dobrych ludzi

Kolejowe dokumenty, teksty, epika i liryka

Błyskawice dla dobrych ludzi

Postprzez Zwrotniczy » 09 Wrz 2014, 21:39

Pod koniec lipca 2014 r. ukazała się drukiem moja druga książka pt. Błyskawice dla dobrych ludzi z wierszami haiku i im podobnymi miniaturami. To poezja haiku ze zdjęciami czarno-białymi: Grzegorza, Błachowskiego, Jana Zenona Duchnika, Dawida Granowskiego, Marcina Granowskiego, Ryszarda Granowskiego, Zofii Granowskiej, Anny Marii Kodzik, Jana Siwmira, Wandy Dusi Stańczyk, Doroty Strugały, Joanny Ryś i Jerzego Granowskiego.
W książce znajdują się, m.in. haiku i fotografie poświęcone kolei w dziale "Z torowiska".

Image

Format książki A6, stron 136, okładka miękka,
Drukarnia Kolumb Katowice,
Wydawca SMFG Katowice.
ISBN 978-83-927050-5-5
Przelewy na SMFG nr konta 74 1160 2202 0000 0002 1674 5196 z zaznaczeniem: "Błyskawice...".
Książka, kosztuje 10,- PLN z przesyłką. Przy zamówieniu proszę podać adres, na który należy przesłać książkę (Może też być z dedykacją)



RECENZJE

IZABELA MONIKA BILL i TADEUSZ LIRA-ŚLIWA
Błyskawice myśli, czyli haiku według śląskiego poety


Jerzy Granowski urodził się w 1948 r. w Bochni. Ukończył Politechnikę Śląską oraz Dziennikarstwo i Nauki Polityczne na Uniwersytecie Warszawskim. Jest dziennikarzem, poetą, redaktorem i grafikiem. Debiutował w dzienniku "Wieczór" w 1979 roku wierszem "Ostrzeżenie". Publikował w prasie śląskiej oraz w zbiorowych wydawnictwach. Jest autorem słuchowisk emitowanych na antenie Polskiego Radia Katowice. Jego grafiki były wykorzystane m.in. w tomikach poetyckich: "Cieniobranie" Marty Gracz, "Kameleony" Izabeli Moniki Bill.

Do tej pory wydał dwie książki poetyckie: "Wstaniemy o świcie" (2011 r.) i "Błyskawice dla dobrych ludzi" ( haiku i podobne miniatury, 2014 r.). Jerzy Granowski napisał na odwrocie drugiego tomiku, że " Pisanie haiku wymusza pewną dyscyplinę zapisu i zabawę słowem oraz wyobraźnią". Zaprasza czytelnika do wspólnej zabawy słowem, ponieważ haiku to są błyskawice dla dobrych ludzi.

Haiku jest japońską formą poetycką, charakterystyczną dla okresu Edo (1603-1868). Kompozycja tej formy zachowuje podstawowy zapis trójwersowy, 17. sylabowy (5-7-5). Ważnym elementem jest tutaj odniesienie do pory roku lub dnia. W znaczeniu klasycznym haiku oznaczało utwór wiązany o charakterze żartobliwym.

Utwory Jerzego Granowskiego odbiegają od klasycznej formy gatunku. Autor wprowadza do haiku swoje refleksje, spostrzeżenia i niepokoje egzystencjalne. Ciekawym i oryginalnym pomysłem poety jest wprowadzenie spisu tematów zamiast treści.

W tomiku przeplatają i uzupełniają się dwa cykle tematyczne: klasyczny odnoszący się do pór roku i dnia oraz zaproponowany przez autora cykl wykraczający poza ramy wspomnianego gatunku (miasto, kolej, człowiek uwikłany). Książkę otwiera klasyczny temat "Wiosna". Oto charakterystyczny przykład: "budzi się wiosna/gros motyli na kwiatach/samolot w locie" (s.5). Natomiast "We Florencji" jest przykładem cyklu wykraczającego poza ramy tematyczne haiku. Na uwagę zasługuje utwór: "na placyku/via Dante Alighieri/zapach poezji" (s.51).

W kręgu zainteresowań autora, poza tematem miasta, jest kolej. "złamany szlaban/sapie lokomotywa/krew na przejeździe" (cykl "Z torowiska", s.117). Bardziej optymistycznym utworem z tego cyklu jest: "kolejka leśna/jedzie po wąskich torach/radość turystów" (s.123). Natomiast cykl "Nad mogiłą" pokazuje uwikłanie człowieka w historię i politykę: "Monte Cassino/tam krwią zroszone maki/- pamięć została" (s.35).

Powróćmy do tytułu książki: "Błyskawice dla dobrych ludzi". Kim są dla autora dobrzy ludzie i dlaczego poświęcił właśnie im swoje utwory, a nie po prostu wszystkim ludziom? Odpowiedź znajdziemy w cyklu "Błyskawice", na który składają się trzy haiku. Są to drogowskazy mówiące o odwiecznych wartościach moralnych, etycznych, religijnych, według których powinien żyć dobry, prawy człowiek. Wspomniany tryptyk haiku można porównać do biblijnego symbolu Trójcy Świętej. Utwory stanowią nierozerwalną całość: "ciepłem błyskawicy/rozgrzeszona planeta/korzenie nieba", "przesłanie Niebios/ostrzeżenie przed grzechem/to Palec Boży", "piorun oświeca/ociemniałe rozumy/trwoga i życie" (s.85).

Zwróciliśmy uwagę na oryginalną okładkę tomiku, którą zaprojektował Jerzy Granowski. Przedstawia ona symbol ćmy i nawiązuje tym do klasycznego cyklu "Wiosna": "ćma przyleciała/do mojego pokoju/jest co podziwiać" i "ćma kolorowa/do światła przyfrunęła/dookoła noc" (s.7).Ćma jest błyskawicą od Boga, przylatującą tylko do dobrych ludzi jako znak szczęścia, powodzenia, a poecie daje natchnienie twórcze i cieszy oko.

Należy wspomnieć, że dla haiku charakterystyczny jest brak tytułu. Jednak autor złamał tę klasyczną zasadę i w ostatnim haiku tomiku nadał tytuł: INSTRUKCJA OBSŁUGI BYKA, "Mój Boże drogi/łapiesz byka za rogi/- on wie co zrobić" (s.131).

Wspomniany tomik Jerzego Granowskiego zawiera odwieczne przesłania: jak być dobrym człowiekiem, żyć zgodnie z kodeksem moralnym, nie ulegać złudnym wartościom i fałszywym prorokom.

Polecamy czytelnikom i krytykom literackim tę niezwykłą książkę, która wykracza poza klasyczne granice gatunku.


- - - - - - - - - - - - - - -
PIOTR GOSZCZYCKI
Poetycki nokaut błyskawicy



Błyskawice dla dobrych ludzi to tom poetycki Jerzego Granowskiego. W takim momencie ważne jest, aby każdy autor podnosił sztangę oczekiwań, jakim jest druga pozycja książkowa. O ile debiut Wstaniemy o świcie (Wyd.: Miniatura; Kraków 2011) zrobił na mnie potężne wrażenie, miałem nadzieję, że tym razem błyskawice... okażą się powalające. Nie myliłem się. To był poetycki nokaut.
Gdybym chciał porównać tomik do boksu, wówczas może okazać się, że każdym razem Granowski z precyzją 17 sylab wypowiada się na tematy przestrzeni, pór roku, kobiet – nie stroniąc przy tym od filozofii, kolei czy wszechstronnego żartu. Rozpoczynając cytowanie autora, znajduję przestrogę za pomocą metody chybił-trafił:

przesłanie Niebios
ostrzeżenie przed grzechem
to palec Boży

a następnie kierując się wskazówkami tematycznymi, na które zostały podzielone utwory, trafiam na dział odkrywca. Znajduję tu:

ciekawy świata
przed nim wielka przygoda
Anioł Stróż czuwa

W tym momencie warto zaznaczyć, że każdą parzystą stronę z celnymi haiku zdobi zdjęcie, które jakby zapowiada, bądź odpowiada wskazanym utworom poszybować nieco dalej, nieco wyżej. Oczywiście ma to na celu sprytną wielowymiarowość, ponieważ Granowski wie, że samymi krótkimi utworami może przegadać temat, może wyjść w stronę banału w sposób niedostrzegalny. Granowski przy okazji drugiego tomiku doskonale poznał taktykę, jak w arcydelikatny sposób łamać stereotypy i konwencję. Na stronie internetowej Granowskiego http://www.poetycka.strefa.pl trafiłem na recenzję tegoż tomiku i nie zgodzę się tu z Izabelą Moniką Bill i Tadeuszem Lira-Śliwą, którzy piszą: "tomik Jerzego Granowskiego zawiera odwieczne przesłania: jak być dobrym człowiekiem, żyć zgodnie z kodeksem moralnym, nie ulegać złudnym wartościom i fałszywym prorokom." W błyskawicach dla dobrych ludzi nie ma bowiem metod jak nie ulegać złudnym wartościom, nie mówiąc już o fałszywych prorokach. Granowskiego nie obchodzą takie roztrząsania, ponieważ nie jest tom rozliczeń tylko spostrzeżeń, gdzie przyroda nie jedno ma imię:

małe jezioro
nartniki na powierzchni
para w uścisku

Dla człowieka, który w momencie przejścia na emeryturę wydaje skromną pozycję książkową liczy się nie tylko przyroda czy odpoczynek. Znajdziemy tu refleksję z nad jezior ale i także kilka ciekawych metafor odnośnie kolei:

w leśnych odstępach
dyszy wąskotorówka
sarenka patrzy

czy dostrzegając niebezpieczeństwo na przejazdach kolejowych Granowski trafnie zauważa:

łoskot żelastwa
krzyż świętego Andrzeja
zmiażdżone auto

Taka filozofia to nic innego jak poetycki boks. Nie jest bowiem łatwo, za pomocą 17 sylab wypowiedzieć wojnę, a co już innego wygrać pojedynek. Tom ten, to jednoznaczny poetycki nokaut, który czytelnik może doznać za każdym razem. Często spotykam się z utworami, w których roi się od metafor, gdzie utwór nazwany szumnie wierszem ciągnie się w nieskończoność. W przypadku Granowskiego, ta dyscyplina poetycka wymusza konsekwencję. Gdyby w tomie nie byłoby fotografii, błyskawice… znacząco straciły by na sile, a czytelnik mógłby mieć przesyt poszczególnych utworów. Tadeusz Józef Maryniak (pseud. Tamar) często publikuje bardzo krótkie formy literackie począwszy od sentencji, haiku poprzez aforyzmy aż do znudzenia… Wśród prawie 40 pozycji książkowych bardzo trudno trafić na oryginalność, a cała twórczość Maryniaka zlewa się w jedność, czego nie można powiedzieć o Granowskim. On, aby trafnie zilustrować każdą parzystą stronę poprosił kilka osób o cenne fotografie, które są jak grzmoty przy błyskawicach. Tylko w ten sposób łamiąc konwencje tradycyjnego boksu (czy burzy) można trafnie rozwijać temat i poetycko (bez błądzenia) trafiać do serc czytelników. Tytułową błyskawicą, która zdobi okładkę tomu jest przepiękny motyl oznaczający piękność, kruchość i prawdę, że wszystko co piękne, szybko się kończy. Drugi tom poetycki Jerzego Granowskiego to przecież Błyskawice dla dobrych ludzi, które ja polecam każdemu.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Jerzy Granowski Błyskawice dla dobrych ludzi.
Wyd. Studio Małych Form Graficznych, Katowice 2014
Życie jest piękne, nie marnuj go na głupoty...
Awatar użytkownika
Zwrotniczy
 
Posty: 14
Rejestracja: 03 Gru 2011, 21:20
Miejscowość: Katowice

Wróć do Papiery

Kto jest na forum

Użytkownicy przeglądający to forum: Brak zarejestrowanych użytkowników oraz 3 gości

cron